Δεφερασιρόξη (Exjade)
Οι ταμπλέτες θα πρέπει να λαμβάνονται μία φορά την ημέρα, κατά προτίμηση την ίδια περίπου ώρα κάθε μέρα, με άδειο στομάχι, ή με ελαφρύ γεύμα (μέχρι 250 θερμίδες με περιεκτικότητα σε λίπος <7%).
Οι ταμπλέτες θα πρέπει να καταπίνονται με λίγο νερό. Για άτομα που δυσκολεύονται να καταπιούν ολόκληρη την ταμπλέτα, το Exjade μπορεί να κονιορτοποιηθεί και να αναμειχθεί με μαλακή τροφή π.χ. γιαούρτι, ή πουρέ μήλου, η οποία και θα πρέπει να καταναλωθεί άμεσα.
Δεφεριπρόνη (Ferriprox)
Η δεφεριπρόνη λαμβάνεται με, ή χωρίς τροφή.
Επειδή η δεφεριπρόνη δεσμεύεται σε μεταλλικά κατιόντα, υπάρχει πιθανότητα αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στη δεφεριπρόνη και σε τρισθενή κατιοντο-εξαρτώμενα φαρμακευτικά προϊόντα, όπως τα αντόξινα με βάση αλουμινίου. Για το λόγο αυτό δεν συνιστάται η ταυτόχρονη χορήγηση αντιόξινων με βάση αλουμινίου και δεφεριπρόνης.
Πολυσθενή κατιόντα, όπως τα άλατα ασβεστίου, μαγνησίου και ψευδαργύρου, μπορούν να μειώσουν τη συγκέντρωση της δεφεριπρόνης στον ορό, μειώνοντας την αποτελεσματικότητά της. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να μεσολαβούν ιδανικά 4 ώρες από την χορήγηση δεφεριπρόνης και πολυσθενών κατιόντων.
Φυλλικό οξύ (Folic acid)
To φυλλικό οξύ χορηγείται από το στόμα, ανεξάρτητα από τη λήψη τροφής.
Το πράσινο τσάι και το αλκοόλ μπορεί να μειώσουν την απορρόφηση του φυλλικού οξέος και θα πρέπει να αποφεύγεται η ταυτόχρονη κατανάλωσή τους.
Κυανοκοβαλαμίνη (vitamin B12)
Σκευάσματα που περιέχουν βιταμίνη Β12 θα πρέπει να λαμβάνονται με άδειο στομάχι, 1 ώρα πριν, ή 2 ώρες μετά το φαγητό.
Σε περίπτωση επιγαστρικής δυσφορίας μπορεί να ληφθούν με φαγητό.
Θα πρέπει να αποφεύγονται τα αντιόξινα, γαλακτοκομικά προϊόντα, καφές και τσάι 2 ώρες πριν και 2 ώρες μετά τη λήψη βιταμίνης Β12, καθώς τα παραπάνω μπορούν να μειώσουν την αποτελεσματικότητα της.
Ασκορβικό οξύ (Vitamin C)
Λαμβάνεται ανεξάρτητα από την τροφή.
Ταυτόχρονη χορήγηση ασκορβικού και ασπιρίνης μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση του ασκορβικού.
Χορήγηση του ασκορβικού σε δόση έως 100 mg ημερησίως, μαζί με δεφεροξαμίνη (Desferal) αυξάνει την απομάκρυνση σιδήρου.
Ταυτόχρονη χορήγηση αντιόξινων που περιέχουν αλουμίνιο και ασκορβικού οξέος καλό θα ήταν να αποφεύγεται, ειδικά σε άτομα με νεφρική ανεπάρκεια.
Ασβέστιο και Βιταμίνη D
Λήψη των δισκίων με την τροφή αυξάνει την απορρόφηση του ασβεστίου. Ωστόσο το οξαλικό οξύ (βρίσκεται στο σπανάκι) και το φυτικό οξύ (βρίσκεται στα δημητριακά ολικής άλεσης) μπορεί να αναστείλουν την απορρόφηση ασβεστίου, σχηματίζοντας αδιάλυτες ενώσεις με τα ιόντα ασβεστίου. Ως εκ τούτου θα πρέπει να αποφεύγεται η λήψη σκευασμάτων ασβεστίου εντός 2 ωρών από την κατανάλωση τροφών υψηλής περιεκτικότητας σε οξαλικό και φυτικό οξύ.
Ασπιρίνη
Από του στόματος χρήση. Τα δισκία θα πρέπει να λαμβάνονται κατά προτίμηση μετά τα γεύματα με άφθονο νερό.
Ψευδάργυρος (Zinc)
Υπάρχουν πολλά συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν ψευδάργυρο σε διάφορες μορφές, όπως Zinc gluconate, Zinc acetate, Zinc sulfate, Zinc picolinate, Zinc orotate, Zinc citrate.
Τα συμπληρώματα του ψευδαργύρου είναι πιο αποτελεσματικά όταν λαμβάνονται με άδειο στομάχι τουλάχιστον 1 ώρα πριν, ή 2 ώρες μετά το φαγητό.
Επιγαστραλγία ή δυσφορία στο στομάχι προκαλούνται συχνότερα όταν τα συμπληρώματα ληφθούν το πρωί. Σε αυτή την περίπτωση, μπορούν να ληφθούν 1 ώρα μετά το πρωινό. Μπορούν επίσης να ληφθούν με τροφή επί επιμονής της γαστρικής δυσφορίας.
Τα σκευάσματα του ψευδαργύρου αλληλοεπιδρούν με τη Δεφεριπρόνη και μπορούν να μειώσουν την αποτελεσματικότητά της. Θα πρέπει να λαμβάνονται ιδανικά με 4 ώρες διαφορά.
Αλληλεπιδράσεις σημειώνονται και με τα διφωσφονικά και θα πρέπει να λαμβάνονται με διαφορά 2 ωρών από tiludronate, clodronate, etidronate, 60 λεπτών από ibandronate και 30 λεπτών από alendronate και risedronate.
Κατά τη λήψη σκευασμάτων ψευδαργύρου, θα πρέπει να αποφεύγεται η ταυτόχρονη κατανάλωση τροφών πλούσιων σε ασβέστιο, ή φώσφορο.
Μαγνήσιο
Λαμβάνεται μετά το γεύμα.
Σε περίπτωση συγχορήγησης διφωσφονικών θα πρέπει να μεσολαβεί χρονικό διάστημα τουλάχιστον 3 ωρών από τη λήψη των σκευασμάτων αυτών.
Το μαγνήσιο μπορεί να περιορίσει, λόγω ανταγωνισμού, την απορρόφηση ορισμένων ουσιών από τη γαστρεντερική οδό. Συνεπώς συνιστάται όπως αναβάλλεται, για τουλάχιστον τρεις ώρες, η πρόσληψη ασβεστίου (μόνον επί υψηλών δόσεων).
Βιταμίνη Ε
Η χορήγησή της βιταμίνης Ε προτείνεται σε ΑμΘ και εργαστηριακά τεκμηριωμένη έλλειψή της.
Η λήψη της θα πρέπει να γίνεται μετά από φαγητό.
Καθώς η βιταμίνη Ε αυξάνει τον κίνδυνο αιμορραγίας, ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται σε ΑμΘ που λαμβάνουν αντιπηκτικά (πχ βαρφαρίνη, ηπαρίνη, DOAC), ή έχουν ιστορικό αιμορραγίας, ή παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορραγίας.
Ο οδηγός ετοιμάστηκε από την Δρ. Αικατερίνη Πυροβολάκη,
Αιματολόγο στην Κλινική Θαλασσαιμίας Λάρνακας
Βιβλιογραφία